TARİHTEKİ EN GÜÇLÜ GAMA IŞINI PATLAMASI

Dünyanın dört bir yanındaki gözlemevleri, "rekor" olarak tanımlanan, son derece enerjik radyasyondan oluşan devasa bir parlama tespit etti.

İlk olarak 9 Ekim'de tespit edilen patlama o kadar parlaktı ki; başlangıçta dünyaya daha yakın bir olayla karıştırıldı. Swift J1913.1+1946 olarak adlandırılan bu parlamanın, çok uzak olmayan bir kaynaktan gelen kısa bir X-ışınları parlaması olduğu düşünülüyordu. Gökbilimciler, parıltının gerçek kaynağını, evrendeki en şiddetli patlamalardan biri olan ve şimdi GRB221009A olarak yeniden adlandırılan bir gama ışını patlaması olduğunu ancak daha fazla analiz yaptıklarında keşfettiler.

Sadece 2,4 milyar ışık yılı uzaklıkta olan patlama, şimdiye kadar görülen en yakın mesafelerden biriydi. Üstelik, bu olağanüstü parlak gama ışını patlaması, şimdiye kadar tespit edilen en enerjik patlama gibi görünüyor çünkü enerjisi 18 teraelektronvolta tekabül ediyor.

Gökyüzü gözlemlerinin tüm tarihinde, fotonların TeV(teraelektronvolt) tarafından ölçülen enerjiye sahip olduğu sadece birkaç olay kaydedildi. Ve 10 TeV'nin üzerindeki enerji daha önce tek bir parçacıkta hiç gözlenmedi. Karşılaştıracak olursak, Büyük Hadron Çarpıştırıcısındaki en güçlü çarpışma; sadece 13 TeV enerjiye sahipti ve bu sonuç iki parçacığın enerjilerinden oluşuyordu.

Bu mesafe ortalama uzun gama ışını patlamasından 20 kat daha yakın olsa da, Dünya'daki yaşam için kesinlikle hiçbir tehlike oluşturmaz.

GRB221009A muhtemelen şimdiye kadar gördüğümüz en parlak gama ışını patlamasıdır.
Gama radyasyonu, atom çekirdeğinin radyoaktif bozunmasıyla üretilen evrendeki en enerjik ışık şeklidir. Ve bir gama ışını patlaması, Güneş'in 10 milyar yılda üreteceği kadar enerjiyi birkaç saniyede boşaltan muazzam bir olaydır. Bu patlamalar, büyük bir yıldızın - bir süpernova veya hipernova - ömrünün sonunu işaret ediyor. Ayrıca iki nötron yıldızı arasındaki çarpışmadan da ortaya çıkabilirler.

Güncelleme: 19/10/2022
Kaynak: "Scientists just detected a colossal gamma-ray burst, and it's a record-breaker", sciencealert.com, "Astronomers recorded the most powerful gamma-ray burst in history", universemagazine.com, çev. Erkam Bayrakçı, yaklasansaat.com, 17.10.2022