Aşırı ve Alışılmadık İklim Trendleri 2016'dan Sonra Rekor Kırmaya Devam Ediyor

Atmosferde, denizlerde ve kutupların çevresinde olan iklim değişikliği, Dünya'yı rahatsız edecek yeni seviyelere ulaşıyor.

Dünya Meteoroloji Örgütünün ayrıntılı küresel analizinde; 2016'nın sadece kayıtlardaki en sıcak yıl olmadığı fakat Kuzey Kutup Denizi buzul seviyesinde yeni bir düşüş yaşandığı kaydedilirken; atmosferik karbondioksitin yeni bir zirveye yükseldiği görülüyor. Aşırı ve alışılmadık durumların 2017'de de devam ettiği gözlemleniyor.

2016 Küresel İklim Durumu raporu bu araştırmasını daha detaylı hazırlamak ve bu yılın iklim verisinin tablosunu tamamlayabilmek için 80 ulusal hava durumu servisinden bilgiler toparladı. 1961-1990 referans dönemiyle karşılaştırıldığında, 2016 yılı ortalamadan 0,83°C, sanayileşme öncesi dönemden yaklaşık 1,1 °C, önceki en sıcak rekor yılı olan 2015'den de 0,06°C kadar küçük bir miktar daha sıcaktı.

Dünya Meteoroloji Örgütünün Genel Sekreteri Petteri Taalas, küresel sıcaklıktaki bu artışın iklim sisteminde meydana gelen diğer değişikliklerle tutarlı olduğunu söyledi:
"Ortalama deniz yüzeyinin sıcaklığı, küresel çapta en sıcak dönemindeydi ve aynı zamanda küresel deniz seviyesi de yükselmeye devam etti. Kuzey Kutup Denizi buzulunun miktarı yılın çoğu zamanlarında ortalamanın oldukça altındaydı."

2016'da Dünya'da her yer eşit hızda ısınmadı. Kuzeyde sıcaklık, 1961-1990 döneminde ortalamanın yaklaşık 3°C üzerindeydi. Kuzey Kutup Dairesi'nde yüksekte bulunan Norveç adası Svalbard'daki yıllık ortalama, geniş aralıkta tespit edilmiş ortalama değerin 6,5°C derece üzerindeydi.

Rapor, 2016'daki sıcaklıkların El Niño hava olayından önemli ölçüde etkilendiğini ve karbondioksit emisyonlarının sebep olduğu uzun süreli ısınmaların 0,1°C'den 0,2°C'ye çıkmasında payı olduğunu anlatıyor.

Mamafih, El Niño'nun atmosferdeki gazların seviyeleri üzerinde bir etkisi de var. Met Office Hadley Merkezinden Profesör Richard Betts, şöyle dedi:
"2016 yılında 3,4 ppm'lik (her milyondaki partikül miktarı) karbondioksit artışı kayıtlardaki en hızlı artıştı. Çünkü El Niño tropikal karbon yutağını zayıflattı ve insan emisyonlarının etkisi, sürmekte olan karbondioksit artışı üstüne ilave bir vuruş yaptı. Sonuç olarak 2016, Hawaii'de bir volkan olan Mauna Loa'daki karbondioksit ölçümlerinin yıl boyunca 440 ppm üzerinde kaldığı ilk sene oldu."

Rapor, 2016'daki aşırı hava olaylarının Güney ile Doğu Afrika'daki ve Orta Amerika'daki kuraklıkları kapsadığını belirtiyor. Kuzey Atlantik'teki Matthew Kasırgası, en çok zarar veren hava durumuna bağlı afetlerden birisiydi. Haiti üstünde yüzlerce ölü ve bir yıkım kuşağı bıraktı.

AŞIRILIKLAR DEVAM EDİYOR

Dünya Meteoroloji Örgütü, aşırı ve alışılmadık iklim ve hava trendlerinin 2017'de de devam ettiğini söylüyor. Bu kış en az üç kere Kuzey Kutup Bölgesi'nde, güçlü Atlantik fırtınaları, ısıyı ve nemli havayı bölgenin içine iterek bir sıcaklık dalgası meydana getirdi.

Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki değişiklikler ve deniz buzulunun erimesi, Dünya'nın diğer bölgelerini etkileyerek atmosferik dolaşım şeklinin değişimine de yol açıyor. Bu da bazı bölgelerde anormal ısınmalara neden oluyor. Amerika'da 2017'nin başlangıcında 11.000 defadan fazla sıcaklık rekoru kırıldı.

Dünya Meteoroloji Örgütünde, Dünya İklim Araştırması Programı Yöneticisi David Carlson şöyle dedi:
"2017'de güçlü bir El Niño etkisi görülmese de, Gezegende iklim sistemlerini anlama çerçevemizi zorlayan başka belirgin iklim değişiklikleri görüyoruz. Bizler şimdi bir bilinmezin içindeyiz."

East Anglia Üniversitesinden Dr. Phil Williamson şöyle dedi:
"Dünya Meteoroloji Örgütünün ifadesi, 2016 yılı iklimiyle ilgili şüpheye yer bırakmıyor. Fazla abartılmış ısınma fasılası bitti. 'Kayıp' ısı enerjisi hiç kaybolmadı. Onun yerine ısı, okyanusa girdi ve biz yine geçen yıl fazla ısı elde etmiş olduk. Ekstra sera gazı yaymamızın getirdiği sonuçlar yıldan yıla kıyas edildiğinde, insan kaynaklı iklim değişiminin deneysel olarak kanıtlanabilir gerçek olduğu meydana çıkar. Bu bağlantıyı tartışanlar şüpheci olmaktan uzak bilim karşıtlarıdır."

Güncelleme: 05/05/2017
Kaynak: Matt McGrath "'Extreme and unusual' climate trends continue after record 2016", bbc.com, çev. Zehra Demirpehlivan, yaklasansaat.com, 21/03/2017