Balık, Kuş ve Deniz Memelileri Toplu Ölümlerinde Artış Gözlemlendi

Sahildeki ölü balıklar. Toplu balık ölümlerinin sıklığı ve büyüklüğü zaman geçtikçe artmaktadır.

727 adet araştırmanın ortak sonucuna göre, son 75 yıl içinde meydana gelen toplu hayvan ölümlerinde inanılmaz artış gözlemlendi. Bu durumdan en çok kuşlar, deniz omurgasızları ve balık türleri etkilendi.

Son 70 yıl içinde meydana gelen yaklaşık 2500 hayvan türüne ait, 727 adet toplu ölüm vakası incelendiğinde; kuşlar, balıklar ve deniz memelileri arasında bu tür olayların artmakta olduğu fark edildi. Bununla beraber, karada ve denizde yaşayabilen canlılar ve sürüngenlerdeki ölüm sayısının düştüğü, memelilerdeki ölümlerin ise değişmediği gözlemlendi.

Bu tür toplu ölüm olayları, popülasyonun büyük bir kısmının kısa bir zaman diliminde ölmesiyle gerçekleşir. Bu tür ölümlerin nadir görülmesine ve soyun tükenmesi için yetersiz olmasına rağmen, tek seferde popülâsyonun %90'ından fazlasını yok edebilecek yıkıcı bir etkisi olur. Ancak, bu araştırmaya kadar toplu hayvan ölümlerinin sıklığı sayı bakımından incelenmemişti.

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley Çevrebilimi, Politikası ve Yönetimi bölümünde öğretim üyesi ve araştırmanın yazarı olan Stephanie Carlson:
"Bu araştırmayla ilk defa bu tür toplu ölüm olaylarının sıklığı, boyutu ve nedenleri belirlenmeye çalışılıyor," diye belirtti.

12 Ocakta Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan araştırmayı Kaliforniya, San Diego ve Yale Üniversitesinden araştırmacılar yönetti. Araştırmacılar, bilimsel yayınlarda belgelenen toplu ölüm olaylarını yeniden incelediler. 1800'lere dayanan bazı çalışmalarla karşılaştılar, ancak bu inceleme 1940'dan günümüze kadar olan sürece odaklıydı. Araştırmacılar elde ettikleri sonuçların bazılarının, son yıllarda toplu ölümlerin rapor edilmesindeki artıştan kaynaklanabileceğini dile getirdiler. Ancak, bu rapor etkisini hesaba kattıktan sonra bile, belli hayvanların toplu ölümünde artış olduğunu fark ettiler.

Genel olarak toplu ölümlerin %26'sına bakıldığında başlıca neden, hastalıktır. Çevre kirliliği gibi insan kaynaklı doğrudan etkiler, toplu ölümlerin %19'una neden olur. Alg çiçeklenmesi gibi olaylarla ortaya çıkan biyolojik toksisite; ağır hava şartları, termal stres, oksidatif stres veya aşırı açlık gibi iklimin doğrudan etkilediği ölümlerin ve süreçlerin önemli bir kısmının nedenidir ve toplu ölüm olaylarının yaklaşık %25'ine sebep olur. Araştırmaya göre, çeşitli sebeplerden ortaya çıkan olaylar en şiddetli olanlarıdır.

Balık ekolojisti Carlson ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'deki yüksek lisans öğrencileri, bu konuda ilgilerini çeken Kaliforniya akarsularındaki ve nehir ağızlarındaki balıkları incelerken bu tür ölümler gözlemlemişlerdi. Carlson:
"Hayvan popülasyonlarındaki ani toplu ölümlerin yıkıcı etkileri, doğal olarak insanların dikkatini çekiyor. Araştırmalarımızda, yaz kuraklık döneminde küçük akarsular kuruduğu için balık türlerinin toplu ölümleriyle karşılaştık. Bu yüzden, yeniden incelediğimiz araştırmaların çoğu balıklar üzerineydi. Su sütununda oksijen seviyeleri düşük olduğunda, çeşitli balık türleri bundan etkilenebiliyor" dedi.

Araştırma, toplu ölümlerin sayısının araştırmanın kapsadığı 70 yıl içinde yılda bir olay olarak arttığını ortaya çıkardı.
San Diego Üniversitesi biyoloji bölümünde öğretim üyesi ve araştırmanın eşyazarı olan Adam Siepielski:
"Bu, fazla gibi gözükmese de 70 yıllık süre içerisinde, ciddi bir artışa neden olur. Özellikle bu canlıların bazılarının toplu ölümlerinin artması da düşünüldüğünde, bir vakadan 70 vakaya çıkması ciddi bir artıştır" diye belirtti.

Bu araştırma, sıcaklık ve yağış düzeni değişimleri gibi fiziksel değişimleri takip etmesinin yanında, bölgesel ve küresel çevresel değişime verilen biyolojik tepkiyi de belgeler.

Güncelleme: 01/02/2015
Kaynak: "Rise in Mass Die-Offs Seen Among Birds, Fish And Marine Invertebrates", sciencedaily, çev. Zeynep Güldoğan, yaklasansaat.com, 12/01/2015.