2012 Felaketler Yılı mı Olacak?
2011 yılı, kötü hava şartlarıyla; sellerden, mega kasırgalara, muazzam kar fırtınalarına, öldürücü tornadolardan, kıtlığa neden olan kuraklıklara kadar rekor kıran bir yıl oldu.
2012'nin nasıl olacağını tahmin etmek için çok erken olsa da, sigorta ve hava tahmin acenteleri belli bir yönü işaret ediyorlar:
Dünya'nın iklimi daha ekstrem ve daha masraflı olacak.
2011'in önemli iklim felaketlerinden yola çıkarak 2012 yılıyla ilgili bazı erken tahminler yapılıyor.
2012 TAHMİNLERİ
Pasifik okyanusunda gerçekleşen La Nina olayının 2012'de de devam etmesi bekleniyor. Bu olay, Merkez Pasifikteki suların soğumasıdır ve iklim üzerinde küresel bir etkiye sahiptir. La Nina'nın Kuzey ve Doğu Avustralya'da ortalamanın üstünde yağışlara ve fırtına sezonu olan kasım-nisan aylarında meydana gelenden daha fazla kasırgalara neden olacağı sanılıyor. Ayrıca La Nina Atlantik kasırga sezonunu da kuvvetlendirme eğilimindedir.
Colorado Devlet Üniversitesinden araştırmacılar, önemli bir El Nino olayı olmazsa ve Atlantik'in olağan su sıcaklıklarının daha sıcak olmasına neden olan şartlar devam ederse, ortalamanın üstünde bir kasırga sezonunun olacağını düşünüyorlar.
El Nino, Doğu ve Merkez Pasifikteki yüzey suyunun ısınmasıdır ve Avustralya'da kuraklıklara neden olabilen ve Atlantik'te kasırgaları dindirebilen rüzgar dağılımlarını etkilemektedir. Hava tahmincileri bu yıl kışın, Avrupa ve Amerika'da daha ılıman olacağını tahmin ettiler. Washington Ulusal İklim Servisinde kamu işleri müdürü Chris Vaccaro şöyle söyledi:
"Geçen yılla kıyaslandığında bu kışla ortak özellikleri, La Nina'nın varlığıdır. Ancak şu anki ve kış boyunca devam edecek La Nina'nın geçen yılki kadar güçlü olması beklenmiyor."
Ayrıca, geçen yıl negatif olan ve güneye doğru soğuk hava göndererek muazzam kar fırtınalarına yol açan Arktik salınımı, bu yıl fazlasıyla pozitifti. Osilasyon(salınım), rüzgar dağılımlarını değiştiren atmosferik basınç hücrelerindeki bir değişikliktir. Negatif faz, Arktik üstünde yüksek basıncı ve orta enlemlerde Arktik kuşağını nispeten ılıman yapan düşük basıncı tetikler. Ancak bu faz, soğuk Arktik akımını güneye doğru, örneğin Orta batı ve Kuzeydoğu ABD gibi yerlere yayar. Uluslararası İklim Servisi (WSI) şöyle söyledi:
"Avrupa kıtasının çoğu; İskandinav ülkeleri ve Britanya gibi, ocak ve şubat ayları arasındaki normal iklimden daha sıcak bir iklim yaşayacaklar."
2011'E GENEL BİR BAKIŞ:
Dünya çapında sigortacı Munich Re şöyle söylüyor:
"2011'in ilk dokuz ayındaki doğal afet kayıplarında meydana gelen ekonomik kayıp %80'i Asya-Pasifik bölgesinde olmak üzere, 310 milyar doları buldu. İklime bağlı felaketler, 1980'den beri üç katından daha fazlasına ulaştı."
2011'de Amerika'da milyar dolarlık 12 ayrı hava felaketi gerçekleşti ve toplam hasar ise 52 milyar dolar oldu.
BM Dünya Meteorolojik Organizasyonu, 2011'deki küresel sıcaklıkların 10 yılın kaydedilen en yüksek sıcaklığı olduğunu söyledi. Bu sıcaklık, soğutucu bir etkiye sahip olan La Nina olayının olduğu geçmiş herhangi bir yıldakinden daha fazladır.
1997'den bu yana 15 yılda en sıcak 13 yıl yaşandı. 2011'de Arktik deniz buzunun yüksekliği kaydedilen ikinci en düşük seviyesindeydi ve hacmi de en düşük seviyedeydi. Bilim insanları ısınan atmosferin ve havadaki nemin, iklim sistemleri için yakıt olduğunu söylüyor. Böylece daha ekstrem şartlar oluşuyor. Endüstri, taşımacılık ve ormansızlaşmadan dolayı oluşan sera gazlarının artması daha yüksek sıcaklıklara neden oluyor.
2011'İN ÖNEMLİ İKLİM FELAKETLERİ:
Ocak: Rekor seller Avustralya'nın doğu kıyısını bastı. 35 insan öldü, kömür ocakları kapandı. Yollar, demir yolu hatları ve binlerce ev haritadan silindi. Sigortalı hasarlar iki milyar dolardan daha fazlaya mal oldu.
Şubat: Yasi kasırgası, Avustralya'yı her zaman vuran en güçlü ve en büyük fırtınalardan biriydi. Kuzey Queensland eyaletini fazlasıyla etkiledi; şeker ve muz ekinlerini mahvetti. Ağır kış fırtınası Orta batı ve Kuzeydoğu ABD'yi vurdu, ulaşım kargaşasına ve güç kesintilerine neden oldu.
Nisan: Güneydoğu ABD'yi tornado serisi hırpaladı, tahmini 364 kişi öldü.
Mayıs: Tornado ABD'nin Joplin kentini vurdu, yaklaşık 160 kişi öldü. 1947'den bu yana ABD'nin tek ölümcül kasırgasıydı. Orta batı ABD ve Misissipi nehir çanağındaki sellerde, milyonlarca dönüm su altında kaldı mısır ve soya ekinleri mahvoldu.
Haziran: Merkez Çin ve güney illerindeki sellerde yüzden fazla insan öldü ve yarım milyondan fazla insan tahliye edildi.
Temmuz: Yıllardır Afrika boynuzunda gerçekleşen en kötü kuraklık. Somali'de kıtlığı tetikledi ve 13 milyon insan açlıktan ölme noktasına geldi. Hatta 2012'de de bir kriz bekleniyor. Tayland'daki temmuz ve geçen kasım arasındaki sellerde 600'den fazla kişi öldü, ülkenin üçte biri etkilendi, en az 42 milyar dolar zarara neden oldu. Bangkok yakınındaki yaklaşık bin fabrika sular altında kaldı.
Ağustos: Doğu ABD'deki Irene kasırgasında en az kırk kişi öldü. Bazı eyaletlerde yıllardır gerçekleşen sellerden en kötüsüne yol açtı. Ekonomik kayıp tahminen on milyar doları geçti.
Eylül: 2000'den beri olan Mekong nehri selinde çok sayıda ölüm oldu.
Ekim: Nadir görülen ekim kar fırtınasında Kuzeydoğu ABD'de 13 kişi öldü. 1,6 milyon kişi elektriksiz kaldı.
Aralık: Tropikal Washi kasırgası Filipinlerde Mindanao adasını vurdu, sellere ve çamur kaymalarına neden oldu. 1200'den fazla kişi öldü.
ABD'nin Texas eyaletinde uzun süren kuraklık, beş milyar dolardan fazla tarımsal kayba ve dört milyon dönümün yandığı orman yangınlarına neden oldu. Texas'taki yaz sıcaklıkları ABD rekorlarını kırdı.
Güncelleme: 17/02/2012
Kaynak: "Will 2012 be a Record Disaster Year?", iol.co.za, çev. Alp Bayraktar, yaklasansaat.com, 27/12/2011. |
