San Andreas Fayının Tehdidi Gittikçe Artıyor

Bilim adamları zamanını söyleyemiyor, ancak çok büyük bir depreme hazırlıklı olmak konusunda uyarıyorlar.

Yeni bir araştırmaya göre; Güney Kaliforniya'daki Coachella vadisi, geçen bin yılda burada gerçekleşen tehlikeli türden bir sarsıntıya ışık tutuyor. Bu sarsıntılar, San Andreas fayının gizemli bir bölümünde gerçekleşmişti.

San Andreas fayının en güney ucundaki 60 millik bölümü, kayıtlı tarihte fayın kırılmamış tek gergin kısmı. Bu durum, sıradaki depremin burayı ne zaman vurabileceğini veya nasıl bir zarara sebep olabileceğini ölçmeyi zorlaştırıyor. Bu belirsizlik, özellikle çok büyük bir depremin, yaklaşık 140 mil batıdaki Los Angeles'ı şiddetli şekilde hasara uğratacağı göz önüne alınırsa, endişe verici bir durum oluşturmaktadır.

800 mil uzunluğundaki fayın güney kesimi ile ilgili daha çok bilgi sahibi olmak için, bilim adamları Coachella şehrinde bahçelerin, kanalların, golf sahalarının veya diğer oluşumların olmadığı ve geçmişte olan depremlerin delillerini oldukça kolay görebilecekleri bir bölge üzerinde odaklandılar. Araştırmacılar, yaklaşık 25 fit derinliğinde ve 1300 fit uzunluğunda üç çukurda araştırma yaptılar. Bu araştırma, bilim adamlarının geçmişteki depremlerde zeminin nasıl kaydığını bulmalarını ve fay boyunca yeryüzünün nasıl katmanlara ayrıldığını görmelerini sağladı. Yaptıkları analizler, geçtiğimiz 1100 yıl boyunca, her 180 yılda bir depremin oluştuğu San Andreas'ın bu bölümünde, en az beş ve en fazla yedi önemli depremi ortaya çıkardı. Burada en son deprem, 1690 yılı civarında gerçekleşmişti.

Araştırmacıların dediğine göre; bu fayın gelecek bir kaç on yıl içinde çok büyük bir deprem üretmesi büyük bir ihtimal. Çünkü fay, 300 yıldan daha fazladır stres (gerilim) biriktiriyor. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde jeolog olan, araştırmacı Belle Philibosian, Our Amazing Planet'a şunları söyledi:

"Güney Kaliforniya'da yaşayan insanlara, çok büyük bir San Andreas fayı depreminin kendi yaşam sürelerinde olmasının büyük ihtimal olduğunu ve mümkün olduğunca hazırlıklı olmaları gerektiğini söyleyebilirim."

Elbette araştırmacılar, bunun veya başka bir fayın tam olarak ne zaman kırılacağını söyleyemiyorlar. Fakat Philibosian, hazırlıklı olmanın gerektiği üzerinde ısrarla duruyor ve şunları söylüyor:

"Büyük depremlerin ortaya çıkmasının kesin zamanı doğal olarak tahmin edilemiyor. En azından bütün bilimsel uğraşlar, şimdiye kadar başarısız oldu. Bu yüzden, depremlerle baş etmenin yolu, yapı yönetmeliğinden ve acil durum planlarından geçiyor. İnsanlar, mümkünse evlerini deprem riski için inceletmeliler ve gerekirse güçlendirme yapmalılar. Acil durum erzaklarını sakladıkları bir yerin olması da oldukça önemli."

Philibosian'ın dediğine göre; araştırmacılar için sıradaki adım, depremin boyutunu ve kapsamını anlamak için, geçmişte yaşanan depremlerin her biri sırasında fayın ne kadar kaydığını görmek.

Güncelleme: 11/03/2011
Kaynak: Charles Q. Choi, "Live Near Southern San Andreas Fault? Look Out", msnbc, çev. Hatice Öztürk, yaklasansaat.com, 10/02/2011.