Kimyasallar: Beklenmedik Şekilde Genleri Açıp Kapatabilir

Bilim adamları, kirleticilerin, sağlığa zarar veren bir mekanizmasının olduğunun farkına yavaş yavaş varıyorlar. Bir kimyasalın, bir genin ifadesini değiştirmesi, epigenetik değişikler içindedir.

Bazı kimyasallar, toksik özellikte (vücut sistemlerine direkt olarak saldırması) ve diğer bazıları mutajen özellikte iken (bir organizmanın genlerinin gerçek kodunu değiştirmesi), diğer bazıları genin ifadesini değiştirmiyor, ancak kimyasal maddeler, bunun yerine genin vücuttaki etki etme tarzını değiştiriyor.

National Institute of Environmental Health Sciences and of the National Toxicology Programı'nın (Çevre Sağlığı Bilimleri Ulusal Enstitüsü ve Ulusal Toksikoloji Programı) başkanı Linda S. Birnbaum:

"Epigenetik değişimler, hastalığa hassasiyeti arttırmakta öncülük edebilir. Bu hassasiyet, kimyasala maruz kalıştan uzun bir süre sonra hatta on yıl sonra bile devam edebilir. Salgı bezlerini, organları ve sistemleri kalıcı olarak değiştirebilir" dedi. 

Epigenetik değişimlerin, Alzheimer, astım, göğüs kanseri, prostat kanseri, diyabet, kalp hastalıkları, obezite, öğrenme yetersizliği, Parkinson hastalığı gibi birçok hastalığın oluşma riskini artırdığı belirtilmiştir.

Epigenetik değişime örnek olarak, Cincinnati Üniversitesi'nin yakın zamanda New York'ta yaptığı araştırmayı gösterebiliriz. Araştırmaya göre anne karnındayken yüksek seviyede hava kirliliğine maruz kalan çocukların, hava kirliliğine maruz kalmayan çocuklara göre daha yüksek oranda astım hastalığına yakalandığı tespit edildi.

Yapılan genetik test sonuçlarına göre araştırmacılar, hava kirliliğine maruz kalan, astimatik çocukların ACSL3 genine, genin aktivetisini azaltan metil molekül grubunun bağlanmış olduğunu ortaya koydular. Hava kirliliğine maruz kalmayan çocukların hiçbirinde, bu molekül, ACSL3 genlerine bağlanmamış. Araştırmacılar, aynı zamanda tüp bebek yöntemi ile gebelik sonrası, çocuklarda epigenetik değişimler tespit ettiler. Onlar, aşılamadan önce döllenmiş yumurta hücrelerini, inkübe (üretmek) etmek için kullanılan kimyasalların, böylesi çocuklarda gözlemlenen yüksek orandaki kanserler ve abdominal duvar kusurlarına yol açan epigenetik değişimlere neden olduğuna inanıyorlar. Mutasyonlar gibi epigenetik etkiler de oğul döllere, yani yeni kuşaklara geçebilir. Birnbaun sonuç olarak şunları söylüyor:

"Maruz kalınan kimyasalların, potansiyel olarak büyük bir etkisi var. Çünkü; değişimler, bir kuşaktan öteki kuşağa aktarılabilir. Yani, annenizin veya annenenizin hamilelik sırasında maruz kaldığı kimyasallardan etkilenebilirsiniz."

Güncelleme: 25/03/2010
Kaynak: David Gutierrez, ''Epigenetics: Chemicals Turn Genes On and Off at the Wrong Times'', natural news, çev. Dr. Erman Gündoğdu, yaklasansaat.com, 23/02/2010.