"Keşfedilen Bir Kimyasal"la: Hemoglobin,
Daha Çok Oksijen Taşıyor
Araştırmacılara göre, kalpleri hasarlı fareler, suda çözünen bir kimyasalı içtikten sonra, koşu
bandından inmeyen atletik yapılı tiplere
dönüşebiliyor. Bu bulgu, aynı maddenin,
hasarlı kalp kaslarına giden oksijen
miktarını artırarak geçirdikleri krizler
sonrasında kalpleri zayıflayan hastaları
güçlendirebileceği umudunu da doğuruyor.
Normalden daha fazla oksijene sahip
hemoglobin üretimi sağlamak üzere
tasarlanan ilaç; "miyoinositol üç halkalı
fosfat (MÜHF)", suda çözünmüş halde
hasta farelere verildiğinde, bu farelerin
hareketliliği %35 artmış. Karından enjekte edilerek vücuda verildiğindeyse, hareketlilik
%60 gibi çok daha büyük bir oranda artmış.
Fransa'daki Strasbourg Üniversitesi'nden
Jean-Marie Lehn:
"MÜHF, oksijeni, kendisi
taşımıyor, hemoglobinin dokulara daha
fazla oksijen taşımasını sağlıyor. Normalde hemoglobin, attığı
her turda taşıdığı oksijeninin sadece
%25'ini vücuda verir" diyor.
Ancak MÜHF
hemoglobine bağlandığında hemoglobin
normalden %35 daha fazla oksijen
verebiliyor. Böylece, insanların vücutlarına
daha fazla oksijen almak için fazladan
soluk alıp vermesine gerek kalmadan
dokulara giden oksijen miktarı artıyor.
Hipoksi, yani oksijen yetmezliği,
oksijenden yoksun kalan dokuların verdiği
bir sinyal. Önce oksijen yetmezliğine
maruz bırakılıp ardından bu kimyasalın
verildiği farelerden alınan kan örnekleri
de, bu canlıların hipoksi seviyelerinin,
üç gün sonra beş kat düştüğünü yani
oksijen miktarının arttığını göstermiş. Sonuçlar, tek bir dozun etkisinin yaklaşık
bir hafta kadar sürebileceğini, böylelikle
hastaların her gün MÜHF almasına
gerek olmayacağını gösteriyor.
Klinik denemelerde birçok pratik ve
etik probleme neden olan yapay kanın aksine, MÜHF, vücuttaki kanın dokulara
daha verimli olarak oksijen taşımasını
sağlıyor o kadar. MÜHF, aynı zamanda,
vücutta doğal olarak oluşan bir kimyasal
olan miyoinositole çok benziyor.
Sonuç olarak, Lehn, klinik denemelere
en kısa zamanda başlamayı ümit
ediyor. Performasını artırmak için bu
maddeyi kullanmak isteyebilecek
sporcular için de bir uyarısı var: "Bu
madde çok kolay tespit dilebiliyor"
Lehn, MÜHF'nin daha fazla oksijen
vermesini sağlamak için hemoglobinle
tam olarak nasıl bir etkileşime girdiğini
bulmak için yapılan çalışmalar olduğunu
söylüyor ve şunu ekliyor:
"Bu madde doğal değil, ama pirinçte ve tahıllarda bulunan bir
madde olan miyoinositole benziyor."
İngiliz Kalp Vakfı'ndan Peter Weissberg,
dokulara yetersiz oksijen gitmesinin, kalp
yetmezliğiyle ilgili birçok belirtiye yol
açabildiğini söylüyor ve:
"Sadece İngiltere'de
yaklaşık 700.000 kişi kalp etmezliğinden
şikayetçi ve belirtilerin çoğu (özellikle de
aşırı yorgunluk ve fazla hareket edememe)
dokulara giden oksijenin yetersiz olmasından kaynaklanıyor" diye de ekliyor.
Bu yeni yaklaşım, kalbin gücünü
artırmaya ve dolaşım sistemini geliştirmeye
yönelik mevcut tedavilerin sınırlı başarısı
göz önüne alındığında, gayet iyi olabilir
diyen Weissberg, şunları söylüyor:
"Kandan kaslara aktarılan
oksijen miktarını artırabilecek bir molekül bulundu. Eğer benzer bir etki insanlarda
da görülürse, bu insanları güçten düşüren kalp yetmezliği hastalığının belirtilerinin
azalmasını sağlayacak yeni bir tedavi
olasılığını gündeme getirebilir."
Güncelleme: 23/03/2009
Kaynak: "Chemical drink breathes life into damaged hearts", newscientist, 09/02/2009, (Bilim ve Teknik, Seçil Güvenç Heber, Mayıs 2009) |