Antarktik ve Grönland Buzulları: Tahminlerden Çok Daha Hızlı Eriyor

Buzullardaki "dinamik incelme" tüm Grönland bölgesinde meydana geliyor ve Antartik kıyı şeridinde yoğunlaşıyor.

Bilim insanlarına göre, uzaydan saçılan lazerler, Antarktik ve Grönland'da buzulların tahmin edilenden daha hızlı eridiğini gösterdi.
Bulguların, şimdiye kadarki azalmanın en kapsamlı resmi ve gelecekteki su seviyesi yükselmesiyle ilgili daha kesin tahminler yapabilmek için önemli bir adım olabileceği söylendi.

Her iki bölgenin de geniş buz tabakalarında NASA uydusunun milyonlarca ölçümlerinin analizine göre, en ciddi buz kaybının buzulların denize karışırken hızlanmasının bir sonucu olduğunu gösteriyor.

Şu an tüm Grönland'da gerçekleşen buzulların "dinamik incelmesi", Antarktika'nın kilit kıyı şeritlerinde yoğunlaşmakta ve buz kalıpları okyanus sebebiyle eriyip inceldikçe buz tabakalarının içlerine kadar yayılmaktadır.

İngiliz Antarktik Araştırması ve Bristol Üniversitesi tarafından yapılan çalışma bilim dergisi "Nature"da yayınlandı. Araştırmacılardan Bristol Üniversitesi'nden Laura Edwards şunları söyledi:

"Bu çalışma, Grönland ve Antarktik buz tabakalarındaki değişimi gözlemlemek için uydu ölçümlerinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Daha kapsamlı bir bilgi elde etmenin gerçekçi başka bir yolu yok. Ve bu ölçümlerde gördüğümüz şey, tahmin ettiğimizden daha fazla buzulun incelmesinin hızlandığıdır. Biz gerçekten bu ölçümlere muhtacız, çünkü buz tabakalarının gelecekte ne yapacaklarını henüz anlayamıyoruz. Ancak onların deniz seviyesinde ne denli büyük etkileri olacağını biliyoruz."

NASA’nın IceSat uydusundan elde edilen veriler, Antarktika ve Grönland'daki dinamik incelme (kırmızı)bölgelerini gösteriyor. İngiliz Antarktik Araştırması(NASA)

Uydu verileri Batı Antarktika kıyısı boyunca hızlı buz incelmesini(kırmızı) gösteriyor. Ek harita Pine Island Buzulu üstündeki uydu rotalarını gösteriyor. Veriler,dinamik incelmenin hızlı akış bölgelerinde yoğunlaştığını gösteriyor. İngiliz Antarktik Araştırması(NASA)

İngiliz Antarktik Araştırması'ndan ekibin lideri Dr Hamish Pritchard şöyle dedi:

"Böyle geniş kıyı bölgelerinde incelen buzul alanının bu kadar fazla olduğunu görünce şaşırdık. Çok geniş alana yayılmış ve bazı yerlerde incelme yüzlerce kilometre içeriye uzanıyor. Buzulların akışının daha hızlı olmasını ise ılık okyanus akıntısının kıyıya ulaşıp önlerdeki buzulları eritmesine bağlıyoruz. Bu tür bir buzul kaybı (yani buzulların akış hızının artması sebebiyle olan buzul kaybı) çok az anlaşılmaktadır ve gelecekteki su seviyeleri tahminlerinin en öngörülemez bölümünü oluşturur."

Bilim insanları hem hızlı akan hemde yavaş akan buzulları karşılaştırdı. Grönland'da 111 hızlı hareket eden buzulda çalıştılar ve 81 inde aynı yükseklikte olan ama yavaş akan buzdan iki misli fazla oranda incelme buldular. Hem Antarktika hem de Grönland'daki çoğu buzuldaki buz kaybının daha içkısımlardaki kar yağışı oranından daha büyük olduğunu gördüler.

Antarktika'da en hızlı incelen buzullardan bazısı Batı Antarktika'da Amundsen denizindedir. Pine Island Buzulu ve yakınındaki Smith ve Thwaites Buzulu yıl başına 9 metreye kadar inceliyor. Ekip, 2003 Ocağında Nasa'nın fırlattığı yüksek çözünürlüklü IceSat uydusundan gelen bilgileri kullandı. IceSat, bulut ve aerosol yüksekliğiyle birlikte, dünyanın buzunda ve kara kitlelerindeki değişiklikleri açıklamak için kutuplar üzerinde bir yörüngeye gönderilmişti.

5 yıllık bir periyotta (2003-2007) yapılan uydu ölçümlerinin 43 milyonu Antarktika, 7 milyonu Grönland ölçümleriydi.

Ekip, uydunun lazerlerinin Dünya'nın buz tabakalarının yüzey yüksekliğini şimdiye kadar görülmemiş kesinlikle ölçümlediğini söylüyor. Uydunun, her iki kutupta tekrarlanan geçişi geniş bir alanı ölçmesini sağladı. İlk kez bilim insanları, Antarktik yarımadasının tümünde yükselti değişikliklerini görebildiler ve Antarktika ve Grönland'da kaydedilen incelmenin en yüksek oranlarının bu bölge buzullarında olduğunu da gördüler.

Güncelleme:07/10/2009
Kaynak: "Antarctic Glaciers 'Melting Faster than Previously Thought'", telegraph.co.uk, Çev. Şerife Bayraktar, yaklasansaat.com, 24/09/2009.