Bitkiler Dünya'yı Donmaktan Koruyor
Kutuplar, 50 milyon yıl önce, timsahların
yaşadığı, buzsuz bir yerdi. Daha
sonra, atmosferdeki karbondioksit
miktarının yavaş yavaş azalmasıyla yerküre
soğudu. Bilim insanları, bu azalmayı
durdurup, Dünyamızı donmaktan
kurtaranın karalarda yetişen bitkiler olduğunu ortaya koydular.
Şimdiye kadar atmosferdeki
karbondioksit düzeyinin üst sınırı,
küresel ısınma ve Dünya'daki
yaşam kalitesi tartışmalarının odağı
olmuşken bu çalışmada, karbondioksit düzeyinin alt sınırda kalmasını
sağlayan dinamiklerle ilgileniliyor.
Volkanik gazlar, doğal olarak
atmosferdeki karbondioksit miktarının
artmasını sağlar. Buna karşın karbondioksit milyonlarca yıldır, granit
gibi silisli taşların, hava koşullarının
etkisiyle aşınmasıyla eksilir ve okyanusların
dibinde karbonat olarak hapsolur.
Bu taşlar aşındıkça, atmosferdeki karbondioksit miktarı da azalır.
Yale İklim ve Enerji Enstitüsü'nden
Mark Pagani:
"Tibet ve Güney Amerika gibi yerlerde son 25 milyon yıldaki dağ
oluşumları sırasında, atmosferdeki
neredeyse tüm karbondioksitin
emilmesine yol açacak şartlar oluşabilir
ve Dünya tamamen donabilirdi" diyor. Oysa atmosferin karbondioksit yoğunluğu, 1 milyon parçacıkta 200-
250 civarına düştü ve karbondioksit miktarındaki azalma durdu.
Araştırmacılar karbondioksit miktarındaki azalmanın nasıl durduğunun
yanıtını aradı. Bunun için küresel
karbon döngüsü canlandırmaları ve
bitki yetiştirme deneyleri yaptılar.
Araştırmanın sonunda, karbondioksit düzeyinin bitkiler için yaşam sınırına
kadar düşmesiyle, bitkilerin silisli
taşları aşındırma kapasitesinin
büyük ölçüde azaldığını, bunun da
karbondioksit düzeyindeki azalmayı
yavaşlattığını gösterdiler.
Araştırma grubundan Ken Calderia
ve David Beerling, bitkilerin bize lezzetli
yiyecekleri sağlamasının yanında
atmosferdeki karbondioksitin kritik
seviyenin altına inmesini engelleyerek,
Dünya'nın uzayda "kartopu" gibi
dolaşmasını önlediğini belirtiyor.
Güncelleme: 09/08/2009
Kaynak: "Plants Save the Earth From an İcy Doom", eurekalert, (Burak Kale, Bilim ve Teknik, Ağustos), 01/08/2009. |