Kanada'nın Buz Tabakalarında: Yeni Dev Bir Kayıp

Bilim adamları, buzullardaki hızlı çekilme ile ilgili, yeni bir kanıt daha buldu. Kanada'nın Kuzey Kutbu'na yakın bölgesinde, 50 kilometrekare büyüklüğünde dev bir buz tabakası daha koptu.

Kuzey Kutbu'nda kalan son beş buz tabakasından biri olan ve Ağustos ayı başlarında koptuğu sanılan Markham Buz Tabakası, Kuzey Buz Denizi'nde serbestçe ilerliyor.

Burada, normalde buz tabakalarının etrafını çevreleyen yüzer haldeki donmuş deniz suyunun küçüldüğü; 5 000 000 kilometrekarelik bir alana gerilediği belirtiliyor. Bilim adamları, donmuş deniz suyu seviyesinin, bundan otuz yıl önce uydu ölçümlerinin başlamasından bu yana, ilk kez bu kadar küçüldüğüne dikkat çekiyorlar.

Reuters ajansının verdiği bilgiye göre, bilim adamları ayrıca Serson Buz Tabakası'ndan, 122 kilometrekare büyüklüğünde iki parçanın koptuğunu ve böylece %60 oranında küçüldüğünü belirtiyorlar.

Bilim adamlarına göre Kanada'nın Kuzey Kutbu'na yakın bölgelerindeki buz tabakalarında erime aşırı boyutlara vardı. Kanada'nın Grönland'a yakın ucundaki Ellesmere Adası'nı çevreleyen yüzer haldeki tabakaların, dörtte birinin koptuğu belirtiliyor. Araştırmacılar, donmuş deniz suyu seviyesindeki azalmanın ve sıcaklığın artmasının bu duruma katkısı olduğu görüşünde. Trent Üniversitesi'nden Dr. Derek Mueller:

"Bu tür olaylar, Kuzey Kutbu'ndaki hızlı değişikliğin altını çiziyor" dedi.

Mueller, bu yaz kopan parçaların toplamının 215 kilometrekareyi bulduğunu ifade ediyor. Temmuz ayında da, Ellesmere'deki Ward Hunt Buz Tabakası'ndan büyük parçaların koptuğunu bildirmişlerdi. Yüzer haldeki ve eriyip tekrar geri gelen donmuş deniz suyundan farklı olarak, buz tabakalarının bazıları 4500 yıllık.

Ellesmere Adası'nın bir zamanlar, yaklaşık 10 bin kilometre büyüklüğünde buz tabakasıyla kaplı olduğu, ancak bunun şimdi 1000 kilometrekareyi geçmediğine dikkat çekiliyor. Gezegenin tepesindeki "beyaz şemsiye" olarak da anılan Kuzey Buz Denizi'ndeki buz tabakaları, doğrudan gelen Güneş ışınlarını yansıtarak Dünya'nın soğumasına yardımcı oluyorlar.

Öte yandan, İsviçre Alpleri'nde eriyen bir buzul, 6500 yıl öncesine ait çok sayıda ve arkeolojik açıdan çok değerli buluntuların ele geçmesini sağladı. İsviçreli arkeolog ve iklim bilimciler, ülkenin orta kesimlerindeki Schnidejoch buzulundaki kazılarda elde edilen ve bir savaşçı ya da avcı erkeğe ait 300 objeden 46'sının, radyokarbon yöntemiyle 6500 yıl öncesi neolitik çağa ait olduğunun anlaşıldığını belirttiler. Bu tarih öncesi buluntular arasında, bir erkeğe ait deri elbise ve ayakkabı parçaları, bronz iğneler, yay, sadak (okluk), oklar bulunduğunu belirten arkeologlar, bu buluntuların İtalya ve Avusturya arasındaki Similaun buzulunda bulunan ve 5100 yıl önce yaşamış Ötzi adamına ait olanlardan daha eski olduğunu kaydettiler.

2756 metre yükseklikteki Schnidejoch buzulundaki kazılar, 2003 yılında bölgede gezi yapan bir çiftin, okluğun parçalarını bulması üzerine başlatılmıştı.

Yaklasansaat, 05/09/2008