Piramitleri: Mısırlılar Nasıl İnşa Etti?

Aztekler, Mayalar ve Eski Mısır, birbirinden çok farklı üç uygarlık, ancak bu üç uygarlık arasındaki ortak nokta piramitleri. Günümüzde pek çok insanın klasik piramit dizaynı olarak tanıdığı; kare bir taban üzerinde inşa edilmiş ve tek bir noktaya doğru yükselen dört üçgen yan kenara sahip bu büyük yapıları, antik Mısırlılar kurmuşlardır. Aztekler ve Mayaların piramitleri ise yükselen basamaklara sahiptir ve tepeleri düzdür.

Penn State Üniversitesi'nden, Klasik ve Antik Akdeniz bölgesi üzerinde araştırma yapan Profesör Donald Redford; Antik Mısırlıların, bu özel yapı şeklini, firavunlarının mezarları için seçmelerinin nedenini; mensubu oldukları "Güneş Kültü"ne bağlıyor. Mısırlıların Güneş Tanrısı Ra(*) bütün firavunların babası olarak nitelendirilir. Redford'a göre:

"Mısırlılar, kraliyet ailesi(firavun ailesi) için inşa ettikleri yapılarda piramit şeklini, M.Ö 2700'den; M.Ö 1700'e kadar, aşağı yukarı bin yıl süren en parlak devirlerinde kullanmışlardır. İlk piramit, Üçüncü  Hanedanlık döneminde kral olan Djoser tarafından, mimarı İmhotep'e yaptırılan, 6 mezardan oluşan basamaklı bir piramittir. Ayrıca ilk çağlarda yaşayan krallar, dikdörtgen şeklindeki bu yapılara gömülmüşlerdi. Firavun Khufu için tasarlanan Büyük Giza Piramidi de dahil olmak üzere, Mısır'daki en büyük ve en iyi bilinen piramitler, Giza'daki piramitlerdir.

Yüzyıllardır, insanlar büyük piramitlerin nasıl yapıldığı ile ilgili bir çok teori ortaya attılar. Bazıları, piramitlerin dünya dışı varlıklar tarafından inşa edilmiş olabileceğini, bazıları ise Mısırlıların, önceki çağlarda var olan ancak daha sonra yitirdikleri bir teknolojiye sahip olduklarını ileri sürdü.

"Ancak piramitlerin inşası her ne kadar karmaşık olsa da, birçoğumuzun zannettiği kadar muazzam bir iş değildi" diyen Profesör Redford; Tahminlere göre Giza'daki Büyük Piramidin 23 yıldan kısa bir sürede  yapıması için 20.000 ila 30.000 işçiye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Kıyas etmek gerekirse, Paris'teki Notre Dame katedrali takriben 200 yılda tamamlanmıştır.

Redford'a göre; Firavunlar, gelenekleri gereği tahta geçer geçmez piramitlerini inşa etmeye başlarlar. Firavun, ilk iş olarak inşaatta bulunacak bir ustabaşı, bir başmühendis ve bir mimardan oluşan kurul kurardı.

Redford Piramitlerin temellerinin genellikle (yerel) kireç taşından oluştuğunu söylüyor. Yüksek kaliteli kireç taşları, piramitlere millerce öteden görülebilecek beyaz bir parlaklık veriyor. Piramidin tepesinde bulunan taş genellikle granit, bazalt veya çok daha sert bir kayaçtan yapılırdı. Ya da bu kayaçlar; altın, gümüş veya elektrumla (bir altın ve gümüş alaşımı) kaplanabilirdi. Böylece, güneş ışınlarını çok iyi bir şekilde yansıtabilirlerdi.

Redford'a göre; pek çok insanın inandığı gibi piramit yapımı için, kölelerin iradeleri dışında çalışmaya zorlandıkları fikri doğru değil. Redford sözlerine şöyle devam ediyor:

"Köle kavramı Antik Mısır'da oldukça karmaşık bir problemdir, çünkü yasal açıdan kölelik sözleşmesi ve kölelik çok karmaşıktı. Piramitlerde çalışan köylülere vergi muafiyeti sağlanıyordu, "piramit şehirlerine" götürülerek onlara yemek, sığınak ve giyecek sağlanıyordu."

Redford'a göre Antik Mısırlıların, "taş madeni metodu" adı verilen yöntemi; taşı kesmek ve çıkarmak (kalıp halinde) için kullanılan yöntemi, hala uygulanmaktadır. Bilim adamları, kumtaşı ve kireç taşlarının kesilip çıkartılmasında bakır keskilerin kullanıldığına dair bir kanıt buldular. Granit ve diorit gibi daha sert kayaçları, kesmek için ise, siyah, sert ve püskürük bir kaya olan "Dolerite" kullandıkları belirlendi.  

Redford M.Ö 19.yy'daki Orta Dönem Mısırının mezarlarında bulunan bir resimde; 6m yüksekliğindeki mermer bir heykeli, 173 adamın kayganlaştırılmış kızaklar üzerinde iple çekmeleri anlatılıyor.
Redford; taşların inşaat alanına geldiği zaman, piramitlerin üzerine konacak rampalar inşa edildiğini söylüyor. Son olarak ağır taşların makinesiz nasıl hareket ettirilebildiği ile ilgili soruya Redford şöyle cevap veriyor:

"20 çalışanım ve ben, arkeolojik kazı sitesindeki iki buçuk tonluk granit taş bloğunu yukarı çekebildik ve bunu fotoğrafladık."

Güncelleme: 10/10/2008
Kaynak: "How Were The Egyptian Pyramids Built?", Science Daily, Çev. Erkam Bayrakçı, yaklasansaat.com, 29/3/2008.  

(*): İblis(Şeytan), tüm eski uygarlıkların "Din kültü"ünde kendisini, "Güneş Tanrısı" olarak takdim etmiştir ve o toplumun kültürüne göre isimler almıştır.