Uyuyan Dev(Yellowstone): "Uyanıyor mu?"

ABD’nin Yellowstone Ulusal Parkı bölgesinde, 640.000 yıl önce gerçekleşen büyük bir volkanik patlama sonucu oluşan dev çöküntü(kaldera) altında; süregelen yoğun magmatik etkinlikler nedeniyle, olası yeni bir patlama, yüreklere uzun süredir korku vermektedir.

Ülkenin batısında yer alan Yellowstone’un, bu derecede ilgi odağı olmasının haklı gerekçeleri var. Kıyaslamak gerekirse, Büyük Okyanus kıyılarına yakın St. Helens yanardağında, 1980 yılında gerçekleşen patlamayla, havada 0,3 km3’lük hacim kaplayan parçacıklar; çevre bölgelerin büyük bölümünü örtmeye yetmişti.

640.000 yıl önceki Yellowstone patlamasındaysa, havaya püsküren malzemenin hacmi 250  km3 olmuştur. Arkasından, ABD'nin batı yarısı, 20 metre yüksekliğinde külle kaplanıyor ve şimdi Yellowstone Gölü’nü barındıran, 2400 km2’lik bir krater ortaya çıkıyor!

Sonuçta bilim adamları, gözlerini bölgeden ayırmamakta haklılar. Son verilerse; yürekleri biraz daha hızlı çarptıracak türden. Utah Üniversitesi ve ABD Jeolojik İncelemeler Birimi araştırmacıları, Yellowstone Vadisi’nin, normalden 3 kat hızla yükseldiğini söylüyorlar.

Uydu radar incelemeleri ve Küresel Konumlandırma Sistem istasyonlarından aldıkları veriler; 1923-2004 yılları arasında yılda ortalama 2 cm yükselen vadide, bu değerin son üç yıl boyunca yılda 7 cm’ye çıktığını gösteriyor. Ancak araştırmacılara göre; bu yükselme, yakın bir patlamanın habercisi olmak zorunda değil.

Hatta bu süre içindeki depremsel etkinliklerin daha düşük düzeyde olduğunu söylüyorlar. Sonuçta, bölgenin 80 km altında, bölgedeki ilginç jeotermal etkinliklerin kaynağı magmada, hızlanan yükselmeyle azalan depremlerin ilişkilendirilebileceği birşeyler olup bitiyor. Araştırmacılarsa, bu ilişkinin kurulabilmesi için, 'benzer etkinliklerin karşılaştırıldığı çalışmaların yapılması' gerektiği görüşündeler.

Güncelleme: 20/11/07
Kaynak: Phil Berardelli, "Sleeping Giant Grows Restless", ScienceNOW Daily News, (Der.Zeynep Tozar, tubitak.gov), 08/11/07.